Nowoczesne budownictwo niekoniecznie oznacza budynki wznoszone ze szkła, stali i aluminium. Architekci, zwłaszcza przy projektowaniu eleganckich, a zarazem nowoczesnych domów jednorodzinnych, bardzo chętnie uwzględniają zastosowanie naturalnych materiałów – czy to do wykończeń i dekoracji, czy też wręcz czyniąc z nich elementy dominujące zarówno we wnętrzach, jak i na elewacji. Naturalne materiały nie tylko nadają domowi niepowtarzalny klimat i niezwykły wygląd, ale też są bardzo uniwersalne – pasują i do nowoczesnych projektów, i do tych inspirowanych starszymi trendami. Dodatkowo wiele osób uważa je za ekologiczne i bezpieczniejsze dla zdrowia niż sztucznie uzyskiwane produkty.
Drewno, beton i kamień w architekturze
W przeszłości to właśnie drewno i kamień królowały w budownictwie. Z czasem te naturalne surowce zaczęły być wypierane przez cegłę i inne materiały budowlane – tanie, trwałe, łatwe do pozyskania i obróbki. Chociaż drewno i kamień nie są już powszechnie stosowane do stawiania budynków, wciąż mają swoje miejsce w nowoczesnej architekturze. Decydują o tym przede wszystkim ich wyjątkowe właściwości estetyczne, ale też i to, że materiały te, odpowiednio wykorzystane, cechują się dużą trwałością i odpornością na uszkodzenia. Dzięki nim można dodać projektowi elegancji, oryginalności, stworzyć przytulniejszy klimat, nawiązać do bardziej tradycyjnej architektury albo uzyskać ciekawy efekt poprzez zestawienie naturalnych materiałów z nowoczesnymi rozwiązaniami w zakresie projektu i designerskimi meblami oraz dekoracjami.
Drewno w architekturze drewniane domy, fasady, parkiety i stolarka
Odpowiednio wysuszone i zaimpregnowane drewno może z powodzeniem posłużyć jako materiał konstrukcyjny całego domu. Eleganckie dworki, przytulne domki inspirowane góralskimi chatami, domy z drewnianych balii – budynki wykonane z drewna zachwycają swoim ponadczasowym urokiem. Obecnie budowane, drewniane domy, to często budowle luksusowe, na które mogą pozwolić sobie jedynie osoby bardzo dobrze sytuowane.
Drewno jest jednak obecnie stosowane także w mniejszym zakresie, by dodać uroku wnętrzom – na przykład w formie okładziny na ściany, do położenia parkietu, wykonania mebli. Drewniane parkiety są uważane za podłogi wyższej jakości niż te wykonane płytek czy linoleum. Cechuje je elegancja oraz trwałość. Ciekawą opcją są drzwi i okna drewniane, które charakteryzuje niepowtarzalna estetyka. W zależności od rodzaju zastosowanego drewna i lakierów użytych do impregnacji, mogą dodać wnętrzu ciepła bądź elegancji. Nowoczesne techniki produkcji i staranne zabezpieczanie drewna sprawia, że wykonana z niego stolarka może z powodzeniem służyć przez długie lata. Drewniane okna i drzwi dobrze pasują do niemal każdego budynku, niezależnie od tego, w jakim stylu został zaprojektowany – na przykład nowoczesnym, klasycznym, skandynawskim. Dodatkowo drewno, w przeciwieństwie do PVC, może posłużyć do skonstruowania dużych przeszkleń.
Duży atut drewna to także jego różnorodność. Możliwość wyboru różnych rodzajów drewna oraz spośród wielu lakierów sprawia, że można uzyskać bardzo różny efekt, pasujący do każdej aranżacji. Drewniane elementy wystroju mogą mieć barwę w różnych kolorach (pokryte farbą kryjącą – także dowolny kolor z palety RAL), a poszczególne rodzaje drewna charakteryzują się również nieco odmiennym wzorem usłojenia (który będzie widoczny, jeśli zastosowane zostaną lakiery transparentne). Wybierając drewno, z którego ma zostać wzniesiony dom (czy też które będzie wykorzystane jako element dekoracyjny) warto jednak zwracać uwagę nie tylko na jego wygląd i cenę, lecz również właściwości. Modrzew, dąb, sosna, świerk i egzotyczne meranti – każde z tych drzew charakteryzuje się nieco innymi parametrami (na przykład wytrzymałością, odpornością na ścieranie czy na wilgoć).
Drewno to materiał o niepowtarzalnej estetyce, jego zastosowanie ma jednak także pewne wady. Po pierwsze, jest ono droższe niż większość zamienników. Po drugie, wymaga odpowiedniej pielęgnacji.
Kamień jako element ozdobny ścian
Kamień w nowoczesnym budownictwie jest stosowany przede wszystkim w niewielkim zakresie, jako element ozdobny. Rzadko widuje się budynki wzniesione z kamienia, czy nawet elewacje pokryte kamieniem w całości. To rozwiązanie niepraktyczne, dodatkowo taki dom wedle współczesnych standardów mógłby sprawiać zbyt surowe, przytłaczające wrażenie.
Kamień za to jest chętnie stosowany jako element dekoracyjny – w formie okładziny zdobiąc tylko część elewacji albo fragmenty ścian domu od wewnątrz. Wykorzystany w taki sposób przyciąga wzrok, może nadać domowi bardziej klasyczny charakter albo stworzyć ciekawe, kontrastowe tło dla nowoczesnego wystroju domu. W przypadku wykładania kamieniem elewacji, największą popularnością cieszą się granit i sjenit, projektanci niekiedy wykorzystują również wapień. We wnętrzach kamienne okładziny najczęściej stosowane są w salonach.
Kamień niekoniecznie jednak wykorzystywany jest jedynie w formie okładziny na mury. Szczególną popularnością cieszą się obecnie dekory kamienne – wyrzeźbione w naturalnym kamieniu, dostępne w wielu wariantach kolorystycznych i różnorodnych wzorach – wykorzystywane do podkreślenia niektórych elementów aranżacji. Mogą posłużyć na przykład do ozdobienia kominka, obramowania lustra czy wnęki okiennej, dodając wnętrzom specyficznego klimatu.
Na przykład w ofercie marki DAKO znajduje się szesnaście wzorów dekorów kamiennych do wykończenia drzwi aluminiowych. To niebanalna, rzucająca się w oczy ozdoba, nadająca drzwiom wejściowym niezwykle elegancki, nowoczesny i oryginalny wygląd – i w ten sposób wzbogacająca projekt całego domu.
Beton architektoniczny surowa elegancja
Beton architektoniczny to odmiana betonu, która zachowując jego właściwości (wytrzymałość oraz trwałość) cechuje się także atrakcyjnym wyglądem. To materiał dedykowany do służenia jako wyeksponowany element konstrukcji – na przykład ściana budynku, pozbawiona dodatkowego pokrycia (na przykład tynkiem). Jego zalety sprawiają, że jest coraz częściej wykorzystywany przy aranżacji wnętrz, zwłaszcza urządzanych w stylu nowoczesnym, modernistycznym, industrialnym lub minimalistycznym.
Beton architektoniczny we wnętrzach jest stosowany przede wszystkim w formie płyt betonowych, którymi wykładane są ściany. Ma gładką powierzchnię, zwykle pozostaje też widoczna na nim warstwa strukturalna. Może mieć różny wygląd – w zależności od tego, jakie zastosowano zabiegi technologiczne. Płyty z betonu architektonicznego różnią się nie tylko kolorem, ale też fakturą, porowatością czy przebarwieniami. To materiał bardzo uniwersalny, doskonale komponujący się z tynkami, drewnem, kamieniem, cegłą, szkłem czy stalą.
Beton architektoniczny, by nie uległ odbarwieniom na skutek wilgoci, powinien zostać zaimpregnowany. Po pokryciu impregnatem może być stosowany z powodzeniem na przykład w kuchni i łazience, w których utrzymuje się dość wysoki poziom wilgoci powietrza. Materiał ten dodatkowo świetnie nadaje się do izolacji oraz wyciszania pomieszczeń.
Poza okładziną ścienną beton architektoniczny może posłużyć także w innych celach – na przykład do wyłożenia schodów.
Imitacja naturalnych materiałów?
Budynki, w których projekcie wykorzystano naturalne materiały, cechuje unikalny wygląd. Dzięki umiejętnym zestawieniom kamienia, drewna czy betonu architektonicznego z innymi materiałami, meblami i dodatkami, można uzyskać naprawdę niesamowity efekt – i wyróżnić projekt na tle innych, bardziej tradycyjnych konstrukcji.
Takie rozwiązania architektoniczne wiążą się jednak ze sporymi kosztami, często dostarczają także problemów we wdrożeniu. Dlatego też na rynku pojawiają się liczne alternatywy – produkty imitujące naturalne materiały.
W ofercie producentów łatwo znaleźć na przykład płytki kamieniopodobne, mogące z powodzeniem posłużyć do dekoracji ścian i z zewnątrz, i wewnątrz. Są znacznie tańsze od naturalnego kamienia, łatwiej je również ułożyć. Zdarza się również, że jako dekoracja służą na przykład fototapety, ze wzorem przedstawiającym kamień czy drewno. W sklepach zakupić można również specjalne (zwykle akrylowe) tynki, które imitują kamień, drewno albo beton.
W przypadku stolarki otworowej drewnianej, często bywa zastępowana oknami i drzwiami z PVC (rzadziej z aluminium), w okleinach drewnopodobnych. Ich przewaga nad oknami i drzwiami z naturalnego drewna to przede wszystkim cena, ale również fakt, że nie wymagają tak starannej pielęgnacji oraz konserwacji.
Czy naturalne materiały są ekologiczne?
Odpowiedź na pytanie, czy stosowanie naturalnych materiałów w budownictwie to rozwiązanie ekologiczne, jest bardzo trudna. Zwolennicy takiej tezy twierdzą, że naturalne materiały są w pełni odnawialne, na budowie, na której wykorzystuje się właśnie je powstaje mniej odpadów, dodatkowo, z uwagi na to, że nie powstają „sztucznie”, nie potrzeba tyle energii i wody do ich przetworzenia (co w przypadku tworzyw sztucznych). Z drugiej strony należy pamiętać, że na odrośnięcie wyciętego drzewa potrzeba wielu lat, kamień trzeba wydobyć, a także materiały naturalne muszą zostać odpowiednio obrobione i zabezpieczone. Oznacza to konieczność zastosowania produktów takich jak impregnaty.
W przypadku stolarki okiennej i drzwiowej można stwierdzić, że o ich ekologiczności nie decyduje materiał, z jakiego powstały, a poziom termoizolacji oraz trwałość. W związku z tym ekologiczne mogą być i okna drewniane, aluminiowe i wykonane z PVC – ważne, by charakteryzowały się niskim współczynnikiem przenikalności cieplnej. Dzięki temu bilans energetyczny budynku się poprawia, a to z kolei czyni go bardziej ekologicznym.
Czy warto zainwestować w naturalne materiały? Tak, jeśli zależy nam na niebanalnych rozwiązaniach albo chcielibyśmy, aby projekt wywierał szczególne wrażenie: był bardzo elegancki czy inspirowany konkretnym stylem architektonicznym. Czasem wymarzony efekt można uzyskać tylko dzięki ich zastosowaniu. Na rynku istnieje jednak bardzo wiele alternatyw, toteż wszystko jest tutaj wyłącznie sprawą indywidualnego wyboru oraz tego, w jakim stylu chcielibyśmy urządzić dom.
