Urządzamy poddasze – okna dachowe czy o nietypowych kształtach?

W nowoczesnych projektach domów coraz rzadziej poddasze pełni rolę strychu. Zamiast tego pomieszczenia tuż pod dachem stają się częścią przestrzeni mieszkalnej – pozwala to na zyskanie dodatkowego miejsca dla domowników. Mieszkanie na poddaszu generuje jednak pewien problem z urządzeniem wnętrz: pochyłe sufity wymagają starannego rozplanowania rozstawienia mebli oraz przemyślanego doboru okien. Pod pochyłymi ścianami ustawia się więc na przykład łóżka lub specjalnie zaprojektowane meble (np. „ścięte” pod kątem regały wpasowane w powstałą wnękę). Jeśli chodzi o stolarkę okienną, ze względu na specyfikę poddasza najczęściej montowane są tutaj okna dachowe. Alternatywą dla nich mogą być jednak okna o nietypowych kształtach lub dokonanie zmian w projekcie domu tak, by do większości pomieszczeń znajdujących się pod dachem udało się wstawić okna o bardziej typowej (prostokątnej lub kwadratowej) postaci.

Okna dachowe to dobre rozwiązanie tam, gdzie okno musi być zamontowane w stropie. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że zapewniają dużo światła bezpośrednio w obrębie miejsca, gdzie są usytuowane – doskonałym pomysłem może być więc ustawienie pod nim na przykład fotela, w którym zwykle czytamy. Gwarantują także pełną prywatność: przez okna połaciowe do domu nie będą zaglądali wścibscy sąsiedzi.
Umieszczenie okien w dachu ma jednak także swoje wady. W przypadku większych pomieszczeń aby równomiernie oświetlić pomieszczenie, należy umieścić przynajmniej kilka okien dachowych. W lecie takie okna często sprawiają, że poddasze nadmiernie się nagrzewa.

Dają również ograniczone możliwości aranżacyjne – nie można zamontować w nich większości typów rolet, a by kontrolować poziom naświetlenia, najlepiej zdecydować się na rolety plisowane lub dedykowane do tego typu okien markizy. Nie można również powiesić w nich firanek czy zasłon, które stanowiłyby ozdobę pokoju. Są też bardziej narażone na wilgoć, zimą mogą zostać przysłonięte przez śnieg, na jesieni bywa konieczne usuwanie z nich liści. Okna dachowe łatwo się brudzą, a jeśli nie są obrotowe, a tylko uchylne to trudno je umyć od zewnętrznej strony. Dodatkowo maksymalny dopuszczalny współczynnik przenikalności cieplnej jest w ich przypadku wyższy (a więc gorszy) niż w przypadku innych typów okien. Mają też skłonności do pokrywania się parą, co wynika z faktu, że wilgoć zwykle unosi się ku górze pomieszczenia.

Nowoczesne technologie dają możliwość produkowania okien o bardzo różnych rozmiarach oraz kształtach, co pozwala dostosować je do potrzeb i specyfiki konkretnego pomieszczenia. Okna o zaokrąglonej górze, trójkątne, w kształcie tak zwanego „bawolego oka” (ich kształt przyrównuje się czasem do kapelusza Napoleona), często mogą być z powodzeniem umieszczone na poddaszu i zapewnić w pokoju dostateczną ilość światła oraz w interesujący sposób urozmaicić jego aranżację. Ciekawym pomysłem jest także przeszklenie którejś ze ścian, lub jej fragmentu, znajdującego się pod pochyłą częścią sufitu. To oryginalne rozwiązanie gwarantuje że do pomieszczenia wpadnie sporo promieni słonecznych.

Wadą takich okien jest bez wątpienia ich cena: są droższe niż okna, których wszystkie kąty są proste. Dodatkowo, w niektórych przypadkach może pojawić się problem z otwieraniem okna albo dobraniem rolet w odpowiednim rozmiarze. Często też by było możliwe ich zamontowanie, na etapie projektu należy uwzględnić specjalny kształt dachu wielospadowego (co również jest kosztowne, choć może wyglądać bardzo efektownie).

„Standardowe okna” (rozumiemy przez to okna, które mają wszystkie kąty proste) są często montowane na poddaszach jako uzupełnienie okien pochyłych – w miejscach, w których taki montaż jest możliwy. Okna prostokątne są najtańsze, najbardziej funkcjonalne, zapewniają dość równomiernie oświetlenie i duży wybór w kwestii osłon okiennych. Takie okna warto więc zamontować w każdym pomieszczeniu na poddaszu, w którym będzie to możliwe.

Niektórzy rezygnują z tego rozwiązania ze względu na chęć oszczędzenia miejsca – gdy okno zostaje umieszczone w skośnej ścianie, pod pozostałymi, prostymi ścianami można wygodnie ustawić meble. Pamiętajmy jednak, że przestrzeń pod oknem także można doskonale zagospodarować: ustawiając pod nim na przykład biurko albo stolik z telewizorem.

Zamontowanie okien standardowych może być także możliwe dzięki specjalnemu projektowi domu z dachem wielospadowym. Stworzenie lukarny w miejscu, gdzie w przypadku dachu dwu lub czterospadowego byłaby pochyła ściana, pozwala na wybór okien prostokątnych. Takie rozwiązanie ma sporo atutów – jest funkcjonalne, doświetla poddasze i może urozmaicić wygląd całego domu – i staje się coraz popularniejsze. Z drugiej strony wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Jakie okna na poddasze będą więc najlepsze? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Każde z dostępnych rozwiązań ma swoje wady i zalety. Wszystko zależy więc od indywidualnych potrzeb mieszkańców domu oraz ich upodobań. Warto jednak przed podjęciem decyzji poznać dostępne możliwości oraz skonsultować każdą z nich z osobami tworzącymi projekt.