Kiedy konieczna jest wymiana okien?
Okna dobrej jakości mogą przetrwać bez konieczności wymiany nawet kilkadziesiąt lat. Ich trwałość zależy jednak od tego, czy zostały wytworzone zgodnie ze standardami produkcji, od poprawnego montażu oraz – w przypadku okien drewnianych – od tego, czy były poddawane regularnej pielęgnacji. Okna tańsze, niestarannie zamontowane albo po prostu uszkodzone w wyniku wypadku lub próby włamania, muszą zostać wymienione po krótszym okresie czasu. Co powinno być dla nas sygnałem, że przyszedł czas na wymianę okien?
- Okna są nieszczelne
Jeśli od okna wieje, zimą w pokoju jest bardzo zimno, a latem gorąco – okna prawdopodobnie są nieszczelne. Świadczyć mogą o tym także wilgoć, przeciekająca na parapet podczas deszczu, albo hałas, który mimo zamknięcia okien łatwo dociera do pokoju z ulicy lub podwórka. Przyczyną nieszczelności może być i kiepska jakość okien, i niepoprawnie przeprowadzony montaż. W takich przypadkach należy rozważyć wymianę stolarki okiennej zarówno ze względu na swój komfort, jak i na wpływ nieszczelnych okien na rachunki. To przez okna ucieka lwia część ciepła, jeśli więc te nie zapewniają dostatecznej termoizolacji, koszty ogrzewania rosną. Nieszczelne okna narażają też domowników nie tylko na niewygody związane z chłodem albo gorącem, ale także na chorobę – jeśli śpimy w łóżku lub pracujemy przy biurku, które znajdują się w pobliżu nieszczelnego okna, w chłodne dni bardzo łatwo można nas „przewiać”. Przedostająca się przez okna wilgoć może natomiast doprowadzić do pojawienia się w domu pleśni.
- Okna zostały źle zamontowane lub wymierzone
Skutkiem złego montażu okien może być nie tylko ich nieszczelność. Źle zamontowane (lub źle wymierzone okna) nie zapewniają prawidłowej izolacji, ale często też pojawia się kłopot z ich otwieraniem i zamykaniem. Z biegiem czasu ten problem będzie tylko narastał. W wietrzne dni i noce źle zamontowane okno czasem także „świszczy”, co przeszkadza podczas snu i pracy. W wyniki niewłaściwego montażu może dojść również do rzeczy takich jak zniekształcenia ramy, pękanie tynku, przymarzanie wilgotnych uszczelek do ram w zimie. Jeżeli zaobserwujemy takie problemy, lepiej zawczasu przemyślmy wymianę okiennej stolarki, pewnego dnia może się bowiem na przykład okazać, że nie jesteśmy w stanie okna domknąć.
- Okna zostały uszkodzone
Niewielkie uszkodzenia ram, odpryski lakieru czy złuszczenia nie zawsze wymagają wymiany całego okna – bywa, że wystarczy konserwacja. W przypadku pęknięcia jednej szyby można także zadowolić się wymianą pakietu szybowego. Jeżeli jednak uszkodzenia są poważniejsze – na przykład rama pękła w wyniku wypadku (np. pożaru), okno zostało wyrwane przy próbie włamania - konieczny będzie montaż nowych okien. Bywa również, że okna, szczególnie drewniane, montowane w latach 80 czy 90, zaczynają niszczeć. Jeszcze niedawno stosowano mniej nowoczesne techniki produkcji, a wymagania co do używanych materiałów były mniej rygorystyczne, okna charakteryzowały się więc mniejszą trwałością i funkcjonalnością. Jeśli samoistnie pojawiają się więc pęknięcia czy wypaczenia – okna takie trzeba wymienić na bardziej nowoczesne.
- Estetyka okien nie spełnia naszych wymagań
Niektórzy decydują się na wymianę okien w momencie, gdy wygląd starych przestaje im odpowiadać. Wymiana nie jest wtedy wprawdzie konieczna, ale może podnieść walory estetyczne domu oraz przy okazji – poprawić komfort domowników, bowiem nowoczesne okna oferują lepsze parametry użytkowe niż te, jakimi charakteryzują się produkty jeszcze sprzed kilkunastu lat. Pożółkłe ramy PVC, plamy, zarysowania, chęć pozbycia się szprosów, przebudowa domu i na przykład plany wymiany okien na większe przeszklenia, planowanie zamontowania ładniejszych okien wykonanych z innych materiałów albo o innym kolorze – to wszystko również bywa powodem, dla którego decydujemy się na wymianę stolarki okiennej.
- Chcemy wybrać okna o lepszych parametrach
W dużej mierze o tym, ile dom traci energii, decyduje właśnie projekt stolarki okiennej (choć rzecz jasna nie jest to jedyny czynnik). Obecnie normy dotyczące przepuszczalności cieplnej okien i drzwi są dużo bardziej rygorystyczne niż jeszcze kilka lat temu (zmiany w obrębie Unii Europejskiej weszły w 2017 roku), a producenci oferują okna o coraz lepszych parametrach. Niektórzy klienci decydują się więc na wymianę okien nie dlatego, że jest ona konieczna, ale by wybrać okna o lepszych właściwościach użytkowych. Wymiana okien może podnieść poziom termoizolacji (i obniżyć rachunki) domu, pozwolić na lepszą ochronę przed hałasem albo zwiększyć domowe bezpieczeństwo.
Czy na wymianę okien potrzeba pozwolenia?
To, czy na wymianę okien potrzeba zgody, uzależnione jest od zakresu przeprowadzanych robót. Jeśli wymieniamy okno na inne o takich samych rozmiarach, w rozumieniu prawa budowlanego jest to bieżąca konserwacja. W takiej sytuacji nie potrzeba ani uzyskiwać zgody, ani zgłaszać faktu wymiany okien. Wyjątkiem są budynki wpisane do rejestru zabytków – w ich przypadku nie można na przykład samowolnie wymienić okien drewnianych na plastikowe, nawet jeżeli wymiary pozostaną takie same. W takim przypadku należy uzyskać stosowne zgody.
Sprawa wygląda inaczej, jeżeli planujemy wymianę dotychczasowych okien na takie o innych wymiarach. W takiej sytuacji konieczna będzie ingerencja w bryłę budynku: poszerzenie lub pomniejszenie otworów okiennych. W rozumieniu prawa budowlanego stanowi to już roboty budowlane. Jeżeli zakres robót jest niewielki, wystarczy odpowiednie zgłoszenie, którego należy dokonać jeszcze przed rozpoczęciem remontu. Do prac można przystąpić, o ile w przeciągu trzydzieści dni nie pojawi się sprzeciw stosownej instytucji. Jeśli jednak wymiana okien wymaga większej przebudowy – na przykład wybicia nowych otworów okiennych (jak w sytuacji, gdy chcemy stworzyć przeszklenie na całą ścianę) konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na przebudowę.
Na co należy zwrócić szczególną uwagę wybierając okna na wymianę?
Estetyka okien jest ważna, ale to ich funkcjonalność decyduje o naszym komforcie. Wybierając nowe okna, zwróćmy szczególną uwagę na dobór prawidłowego rozmiaru. Pamiętajmy, że wymierzyć należy otwór okienny, nie stare okna – zwłaszcza, jeśli sprawiały jakieś problemy, bowiem tych źródłem mogła być instalacja okien za małych lub za dużych. W drugiej kolejności interesować nas powinny parametry, zarówno całego okna, jak i pakietu szybowego. Za szczególnie ważny uważa się dobry współczynnik przenikania ciepła Uw – powinien być on jak najniższy. Ponadto istotna jest izolacja akustyczna (Rw – im wyższa, tym lepiej) i dostosowanie poziomu przepuszczalności światła szyb do naszych potrzeb i tego, na którą stronę świata wyeksponowane jest dane okno. Odpowiednia kolorystyka i materiały (drewno, PVC, aluminium) nie wpływają na właściwości użytkowe okna – ich dobór więc uzależniony jest już od naszego gustu i dostępnego budżetu. Warto jednak postarać się dobrać stolarkę okienną tak, by pasowała do drzwi oraz całościowego wyglądu elewacji.
W jaki sposób przygotować się do wymiany okien?
Jeżeli zamawiamy okna z montażem, ekipa powinna zająć się także zdemontowaniem starych okien i dostosowaniem ościeży. W niektórych przypadkach może się okazać koniecznie zdemontowanie także parapetu i zamontowanie nowego. Należy pamiętać, że jeśli parapet nie zostanie zamontowany odpowiednio w stosunku do okna, powstanie mostek termiczny – stąd czasem taka wymiana jest niezbędna. Przed rozpoczęciem montażu powinniśmy odsunąć wszystkie meble od okna, zdjąć firanki oraz zwinąć dywan. Trzeba zapewnić ekipie wygodny dostęp do okna i parapetu. Zwykle nie ma konieczności wynoszenia wszystkich sprzętów z pokoju – zabrudzenia pojawią się przede wszystkim w okolicy okien. Możemy spodziewać się kurzu, pyły, tynku, stąd najlepiej wynieść firanki i dywany, brudu jednak zwykle nie ma tak wiele, że będzie roznosić się podczas prac na całe pomieszczenie. Musimy się jednak liczyć z tym, że ściany najbliżej okien mogą później wymagać oczyszczenia albo odmalowania, a jeśli pokryte są tapetą – prawdopodobnie dojdzie do jej uszkodzenia. Meble folią ochronną można na wszelki wypadek zabezpieczyć, jeżeli poza samą wymianą okien mają zostać także wyrwane betonowe parapety.
Po dokonaniu wymiany okien, nie zrywajmy z nich folii ochronnej, póki wszystko nie zostanie uprzątnięte, a w przypadku konieczności odmalowania ścian w pobliżu okna – nie nałożymy nowej farby. (Nie zwlekajmy jednak z usunięciem folii zbyt długo – powinna zostać zdjęta najpóźniej miesiąc po zamontowaniu nowego okna!) Montaż jednego okna nie powinien zająć dłużej niż kilka godzin – zazwyczaj ekipa jest w stanie wymienić w domu parę okien w ciągu jednego dnia. Jeżeli chcemy nadzorować ekipę, a planujemy wymianę kilku okien, najlepiej zaplanować sobie dzień wolny. Podczas samego procesu montowania szczególne istotne będzie dopilnowanie właściwego oczyszczenia parapetu, podłoża i ościeży przed zamontowaniem okna oraz zadbanie o to, by okno zostało prawidłowo uszczelnione. Można zwrócić uwagę też na to, czy ekipa używa listew podparapetowych i łączników.
Wymiana okien a wentylacja
W przypadku starych domów, wymieniając okna, należy zwrócić uwagę na kwestię prawidłowej wentylacji. Bywa, że w starym budownictwie wentylacja grawitacyjna nie działa właściwie – i była wspomagana właśnie przez nieszczelne okna. Nieszczelność okien wprawdzie sprawiała, że od nich wiało, a temperatura w domu zimą spadała, w lecie zaś rosła – jednocześnie jednak umożliwiała ona wymianę powietrza pomiędzy pomieszczeniem a środowiskiem zewnętrznym. Jeśli w naszym domu występują problemy z wentylacją, wymiana starych okien na nowe, szczelne może skończyć się rozwojem pleśni i grzyba. Aby się przed tym ustrzec, najlepiej wybrać okna z nawiewnikami – dzięki nim możemy cieszyć się nowymi, lepszymi oknami, a dom będzie prawidłowo wentylowany.
Podsumowanie
Wymiana okien to zwykle spory, ale konieczny wydatek. Nowe okna oznaczają większy komfort domowników, sprawiają też, że dom wygląda znacznie lepiej zarówno od zewnątrz, jak i wewnątrz. Pamiętajmy również, że jest to inwestycja na bardzo długie lata, a w przypadku wyboru okien energooszczędnych – szybko zacznie się zwracać, dzięki temu, że spadną nakłady na ogrzewanie. Jeżeli więc nasze okna nie spełniają nowoczesnych standardów, ich wymiana to najlepsza możliwa decyzja. A ze względu na fakt, że wymieniamy okna zwykle raz na kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat, po pierwsze wybierzmy produkt naprawdę dobrej jakości, po drugie postarajmy się, by jego montaż przebiegł jak trzeba. Drobne błędy dokonane przy wyborze i montażu okien mogą bowiem później drogo nas kosztować.
