Czy warto poddawać renowacji stare okna i drzwi?
Stolarka okienna i drzwiowa znajdująca się w zabytkowych budynkach, często nie może być w prosty sposób wymieniona na nowoczesne, standardowe okna i drzwi. W takich przypadkach, by zachować spójny, historyczny wygląd budowli i zastosować się do zaleceń konserwatora budynków, konieczna jest renowacja stolarki lub zakup okien i drzwi stylizowanych. Jakie są wady i zalety obu tych rozwiązań? Jak przebiega renowacja starych okien? Kiedy renowacja nie jest możliwa? Odpowiedzi na te pytania udzielimy w poniższym artykule.
Stolarka w starych kamienicach, dworkach i pałacach, oprócz funkcji użytkowej służyła również upiększeniu konstrukcji. Okna i drzwi w takich budynkach często mają specyficzne kształty i liczne zdobienia, dzięki którym pięknie dekorują i zabytkową elewację, i wnętrza. Niestety – w przeszłości okna i drzwi powstawały głównie z drewna, które niewłaściwie zabezpieczone łatwo ulega uszkodzeniom i niszczeje. Stolarka w wielu starych budynkach, niegdyś piękna, teraz znajduje się w fatalnym stanie. Wymiana zabytkowych okien i drzwi nie jest zaś taka prosta: stolarka w standardowych kolorach i rozmiarach raczej nie wpisze się dobrze w stylizację wiekowej budowli. W takim wypadku, gdy pojawia się konieczność wymiany okien i okien, należy albo poddać renowacji stare, albo złożyć specjalne zamówienie na stolarkę stylizowaną na zabytkową.
Odnawianie zabytkowej stolarki a produkcja okien i drzwi stylizowanych
Stare okna i drzwi często cechują się niekonwencjonalnym kształtem oraz unikalnymi zdobieniami. W przypadku budynków takich jak pałace czy dwory szlacheckie stolarka sama w sobie bywa zabytkiem. Odnowienie istniejących, oryginalnych okien i drzwi wydaje się więc naturalnym wyborem. Pozwala ono na odtworzenie pierwotnego wyglądu stolarki, może poprawić okienne parametry oraz zachować element oryginalnej zabudowy, zamiast zastępować go nowym.
Renowacja może jednak okazać się bardziej czasochłonna i kosztowna niż wyprodukowanie nowego okna na wzór starego. Odnawianie wymaga wielu zabiegów o dużej precyzji, które na ogół muszą być wykonywane ręcznie. Poza tym parametry takiego odrestaurowanego okna, chociaż lepsze niż przed odnowieniem, nie będą równie dobre, jak okien wykonanych wedle nowoczesnych technik produkcji. Ponadto drewno ma swoją żywotność. Nie zawsze też stan istniejących okien czy drzwi pozwala na podjęcie prac naprawczych. Należy liczyć się z tym, że jeżeli w drewnie zamieszkały korniki albo przegniło w środku, to nie da się już go uratować.
Bywa więc, że całkowita wymiana okien to rozwiązanie tańsze – bądź wręcz jedyne możliwe. Nie oznacza ono jednak konieczności zrezygnowania z dotychczasowego wyglądu – warto podkreślić, że nowe okna i drzwi, o ile zostaną odpowiednio wyprodukowane, mogą doskonale pasować do stylistyki budynku i wpasować się w wygląd elewacji. Zaawansowane techniki produkcji z powodzeniem pozwalają tworzyć okna i drzwi w wymiarach niestandardowych, dopasowanych do otworów okiennych w starych budynkach (na przykład w kamienicach często okna są wysokie i wąskie, co nie jest już rozwiązaniem popularnym w nowoczesnym budownictwie).
Nowoczesne okna drewniane na przykład mogą mieć specjalnie stylizowaną linię profilu. W połączeniu z odpowiednio dobraną barwą stworzy to wrażenie, że okna są starsze – a jednocześnie pozwoli zachować parametry okien nowoczesnych. Stylizowane klamki, okucia oraz szprosy doskonale uzupełnią okno, nadając mu pożądany wygląd. Współcześnie okna i drzwi drewniane są produkowane jedynie ze sprawdzonego drewna dobrej jakości i poddawane zabiegom impregnacji tak, by zapewnić oknom jak największą żywotność. Warto mieć więc na uwadze, że nowa stolarka przetrwa też zapewne dłużej niż ta odnowiona.
Czy warto odnawiać zabytkowe okna i drzwi?
Które rozwiązanie jest więc lepsze? Odnowienie czy wymiana stolarki? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie – wszystko zależy od sytuacji, od tego, z jakim budynkiem i stolarką ma się do czynienia, a przede wszystkim od stopnia, w jakim uszkodzone są oryginalne okna i drzwi. Spore znaczenie ma także budżet, jakim dysponujemy. Zarówno renowacja, jak i kupno produktów, stylizowanych na zabytkowe, będą droższe niż zakup standardowych drzwi lub okien. W przypadku nowej stolarki można na przykład zaoszczędzić zamawiając produkty z PVC w odpowiednim kolorze i rozmiarach – efekt nie będzie tak dobry, jak w przypadku okien i drzwi drewnianych, ale jeżeli alternatywą jest nie wykonywanie wymiany wcale, może być to jedyny wybór. Przy podejmowaniu decyzji należy też pamiętać, że w przypadku niektórych budynków, trzeba brać pod uwagę opinię konserwatora zabytków.
Jakie zabiegi mogą wchodzić w skład renowacji okien drewnianych?
Obecnie producenci drzwi i okien dysponują sprzętem wysokiej jakości, co w połączeniu z doświadczeniem i wypracowanymi metodami, umożliwia przywrócenie dawnego blasku oknom i drzwiom w budynkach zabytkowych.